Omba Ağrısı Necə Müalicə Olunur?

Omba ağrısı geniş yayılmış bir sağlamlıq problemidir. Xüsusilə yaşlı insanlarda çox rast gəlinən bu problem, adətən, sümük-oynaq xəstəliyi və ya travma nəticəsində yaranır. Bud – çanaq oynağı bədəndə ən çox istifadə edilən oynaq olduğu üçün ağrı vəziyyətində gündəlik həyatı mənfi təsir edir. Bud – çanaq oynağı yerimək, əymək və ayaqları hərəkət etdirmək kimi bütün fiziki fəaliyyətlərdə istifadə olunur. Buna görə də, bu oynaqda meydana gələn bir xəstəlik gündəlik fəaliyyətlər üçün böyük bir maneə təşkil edir. Bud – çanaq oynağı ilə bağlı hər hansı bir mənfiliyə işarə edən omba ağrıları ciddi qəbul edilməli və bu problemi olan insanlar bir neçə gün ərzində öz-özünə sağalmazsa, ağrının səbəbini öyrənmək və müalicə almaq üçün mütləq Uzman Ortoped – Travmatoloq həkimə müraciət etməlidirlər.

Omba ağrısı nədir?

Bud – çanaq oynağı davamlı sıx hərəkətlərə və həddindən artıq aşınma və yıpranma kimi şərtlərə davamlı güclü bir quruluşa malikdir. O, həm də bud sümüyü (femur) çanaq (çanaq) ilə birləşdiyi bədəndəki ən hərəkətli oynaqdır. Dəyirmi başlı bud sümüyü və bu sümüyün yuvası olan çanaq sümüyü hərəkəti təmin etmək üçün uyğundur. Çanağın yuva hissəsini qığırdaq toxuması əhatə edir. Qığırdaqdan ibarət olan bu yastıq yerimə, qaçış kimi fəaliyyətlər zamanı oynaqları sürtünməyə qarşı qoruyur. Dayanıqlı quruluşuna baxmayaraq, bud – çanaq oynağı bu qığırdaq toxuması məcburi hərəkətlər, yıxılma, zədə və ya irəliləyən yaş səbəbiylə kövrələ bilər. Eyni zamanda yıxılma və ya osteoporoz kimi səbəblərlə bud – çanaq oynağında qırıqlar meydana gələ bilər.

Omba ağrısı həmişə ciddi bir problem olduğunu göstərmir. Bəzi hallarda omba sümüyünün ağrısı uzun müddət hərəkətsiz oturmaq və ya tərs hərəkət nəticəsində də yarana bilər. Bu səbəbdən ağrıların çoxu heç bir müalicə olmadan bir neçə gün ərzində öz-özünə sağalır. Ancaq ağrı çox şiddətlidirsə və ya bir neçə həftə ərzində yaxşılaşmazsa, Uzman Ortoped – Travmatoloq həkimə müraciət edilməli ətraflı fiziki və rentgenoloji müayinə edilməlidir. Omba nahiyəsində ağrıya səbəb olan aşağıdakı hallarda heç bir sağalma müddəti gözləmədən dərhal Uzman Ortoped – Travmatoloq həkimə müraciət etmək lazımdır:

• Düşmə və Omba Zədələri
• Omba bölgəsindəki ağrılar günü-gündən güclənir
• Gəzərkən, pilləkənləri qalxarkən, əyilərkən və buna bənzər hallar zamanı ağrı səbəbiylə irəli əyilmək məcburiyyəti hissi
• Yüksək atəş ilə müşayiət olunan ağrı
• Daimi diskomfort hissi
• Ani kilo itkisi

Omba Ağrisinin əlamətləri

Omba Ağrısı, adından da göründüyü kimi, hərəkət zamanı və ya hərəkətsiz dayanarkən bud – çanaq oynağının ağrı hissidir. Ağrı ombanın bir tərəfində, bəzi hallarda isə hər iki oynaqda hiss oluna bilər. Sağalmayan omba ağrısı ilə sağlamlıq müəssisələrinə müraciət edən fərdlərdə, Uzman Ortoped – Travmatoloq həkim ağrının xəstənin təsviri ilə mümkün səbəbləri müəyyən edə bilər. Bəzi hallarda, bud – çanaq oynağından başqa bir vəziyyətdən qaynaqlanan ağrı, məsələn, bel nahiyəsində yırtıq əmələ gəlməsi və ya çanaqdakı problemlər də omba ağrısı kimi qəbul edilə bilər. Bu səbəbdən omba ağrısı problemi olan insanlar mütləq radioloji müayinədən keçməlidirlər. Bu yolla problemin haradan qaynaqlandığını dəqiq müəyyən etmək olar.

Omba Ağrısına səbəb nədir?

Omba ağrıları hallarına baxdığımızda onların əksəriyyətinin tərs hərəkət və ya məşq zamanı oynaqda həddindən artıq gərginlik kimi sadə səbəblərdən inkişaf etdiyi görülür. Belə hallarda ağrının törədicisi adətən əzələ vətərlərində gərginlik və ya ombanın yumşaq toxumalarında iltihab olur. Ağrı 2 həftə ərzində yaxşılaşmazsa, bu, daha ciddi bir problem olduğunu göstərir. Bəzi hallarda, oynaqla əlaqəli problemlər səbəbiylə hiss edilən ağrı qasıq, diz və ya yuxarı ayaqlarda da əks oluna bilər. Bəzi hallarda diz və ya bel bölgəsindəki problemlərə görə omba nahiyəsində ağrı hiss etmək mümkündür. Bunlara əlavə olaraq, omba ağrısının ümumi səbəblərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

• Düşmə və ya omba zədəsi
• Artrit ( romatoid artrit , osteoartrit, psoriatik artrit, juvenil idiopatik artrit, septik artrit və s.)
• Ombadakı sınıqlar və çıxıqlar
• Oynaqların iltihabı (bursit)
• Burulma
• Qasıq  yırtığı
• Omba labral yırtığı vəziyyəti ( bud – çanaq oynağının qığırdağında yırtıq)
• Tendon iltihabı (tendinit)
• Siyatik
• Sümüklərə yayılmış inkişaf etmiş metastatik xərçəng halları
• Legg-Calve-Perthes xəstəliyi
• Sümük iltihabı (osteomielit)
• Osteoporoz (sümük itkisi)
• Sinovit (oynağın selikli qişasının iltihabı)

Omba Ağrısına necə diaqnoz qoyulur?

İki həftə ərzində spontan sağalma baş vermədiyi hallarda, omba nahiyəsində ağrılardan şikayət edən insanlar səhiyyə müəssisələrinə müraciət etməlidirlər. Uzman Ortoped – Travmatoloq həkim tərəfindən ediləcək fiziki müayinə ilə bud – çanaq və digər oynaqların fəaliyyətində hər hansı bir problem olub – olmadığı tədqiq edilə bilər. Bəzi hərəkətlər zamanı ağrı hissi yaranıb və ya hansı hərəkətlərlə ağrı hissinin artıb-azalması kimi faktorlar həkim tərəfindən müəyyən edilir və problemin səbəbi ilə bağlı araşdırma aparılır. Eyni zamanda həkim tərəfindən xəstənin anamnezi alınır və gündəlik hərəkətlərdə yaşanan problemlər haqqında məlumat alınır. Ağrının bud – çanaq oynağında problem olduğunu göstərə biləcəyi ehtimalını artıran simptomlardan biri, xəstənin pilləkənlərə qalxmaqda, corab və ya ayaqqabı geyinməkdə çətinlik çəkməsidir. Xəstənin tarixini almaq və fiziki müayinədən sonra diaqnoz qoymaq üçün adətən bir sıra diaqnostik testlər tələb olunur. Ən çox istifadə olunanlar aşağıdakılardır:

• X-ray:  Adətən sümüklərin vəziyyətini görmək üçün istifadə edilən rentgen, ağrının sümüklərdə hər hansı bir problem və ya zədədən qaynaqlandığını anlamağa imkan verir.
• Kompüter tomoqrafiyası (KT) :  X-şüalarından istifadə edilən KT ilə omba oynağının 3 ölçülü görüntüsü alına bilər, ağrının oynaqda və ya sümük vahidlərində hər hansı bir deformasiyadan qaynaqlandığı barədə ətraflı məlumat əldə edilə bilər. birgə.
• Maqnit rezonans (MR) :  Radio dalğalarından istifadə edilən MRT ilə ombadakı əzələlər və vətərlər kimi yumşaq toxumalarda mümkün problemlər haqqında araşdırmalar aparıla bilər.
• Qan testləri: Omba nahiyəsində ağrıya səbəb ola biləcək bir xəstəlik olan romatoid artriti araşdırmaq üçün istifadə olunur.

Omba Ağrısı necə müalicə olunur?

Omba ağrısında müalicə prosesinin necə planlaşdırılacağı ağrıya səbəb olan problemə görə təyin edilir. Omba ağrılarından necə qurtulacağı sualı bu problemi yaşayan insanların maraqlandığı bir mövzu olsa da, ilk növbədə altında yatan problem müəyyən edilməlidir. 

Şikayətlərə səbəb olan ağrıları yüngülləşdirmək və aradan qaldırmaq üçün ümumiyyətlə parasetamol, qeyri-steroid iltihab əleyhinə preparatlar (naproksen, ibuprofen və s.) və bifosfonatlar kimi ağrıkəsicilər tövsiyə olunur. Bundan əlavə, istirahət və bərpaya kömək edən məşqlər də müalicənin bir hissəsidir.

 Kalsium və D vitamini əlavələri osteoporozun səbəb olduğu omba ağrılarında zəifləmiş və ya zədələnmiş sümüklərin təmirini dəstəkləmək üçün istifadə edilə bilər. Daha uzun müddətli müalicə tələb edən hallarda, fiziki müalicə və reabilitasiya proqramlarından dəstək almaq lazım ola bilər. Bəzi hallarda ağrıya səbəb olan sümük və oynaq xəstəliklərinin müalicəsi üçün steroid inyeksiyalarına üstünlük verilir. Sümük və oynaqlarda fiziki deformasiyaların təmiri, öz-özünə sağalmayan sınıq və çatların müalicəsi və bir çox başqa hallarda həkim tövsiyəsi ilə cərrahi əməliyyatlar müalicə prosesinə daxil edilə bilər.

Əgər siz də omba bölgənizdə səbəbini bilmədiyiniz ağrı problemi yaşayırsınızsa və xüsusilə ağrınız 15 gündən çox davam edirsə, dərhal bir sağlamlıq təşkilatına müraciət etməyinizdə fayda var.  Bud – çanaq oynağında və ya digər sümük və oynaqlarınızda mümkün xəstəlikləri erkən mərhələdə aşkar edərək, müalicə prosesinizə ən qısa zamanda başlaya və gələcəkdə qarşılaşa biləcəyiniz daha ciddi problemlərə qarşı tədbir ala bilərsiniz.